Frag Out! Magazine
Issue link: https://fragout.uberflip.com/i/1100428
działań wojsk pancernych okazał się być jak najbardziej przekraczalny dla czołgów, transporterów i BWP z dawnego ZSRR. Osłona pojazdów, a zwłaszcza T-72M1, okazała się być lepsza niż przypuszczano. Ich osłona frontu przeciw głowicom kumulacyjnym przekraczała 500 mm stali, zatem więcej niż przypuszczano. W ostatecznym rozrachunku oka- zało się jednak, że akurat osłona pancerza była dość dobrze oceniana w latach osiemdziesiątych. Na skutek testów Szwedzi kupili 800 trans- porterów MT-LB z zapasów dawnej NRD oraz 301 BMP-1 i mosty towa- rzyszące BLG60. Prawdziwym przełomem okazały się być jednak testy rosyjskich T-80U (Ob.219AS), które powiązane były z testami w ramach wyboru nowego czołgu podstawowego dla sił zbrojnych Szwecji. Zaska- kujące otwarcie Rosjan w ramach próby sprzedania swojego sprzętu pancernego poskutkowało przedstawieniem T-80U delegacji szwedz- kiej w Omsku już w 1992 roku. Ustalono następnie testy dwóch wozów w Szwecji od października 1993 do stycznia 1994 roku. Testy zostały przerwane z powodu zwycięstwa Leoparda 2I (późniejszego Strv122) w konkursie na nowy czołg i dlatego, zgodnie z oficjalną wersją, nie zdążo- no przetestować osłony pojazdów. Realnie jednak ujawniane przez Szwe- dów materiały pokazują, że całkowicie poprawnie oceniono kompozycję i budowę pancerza T-80U oraz z grubsza dobrze pancerz reaktywny 4s22 Kontakt 5. Wnioski były dość jasne – czołg wprowadzony do produkcji w 1984 roku z pancerzem ERA 4s22 w 1987 roku był bardzo dobrze chro- niony – poziom osłony powodował, że wyjątkowo dyskusyjne (choć nie niemożliwe) stawały się próby pokonania frontu osłony wieży i kadłuba, zarówno dla ciężkich ppk, jak i ręcznej broni ppanc piechoty. A nie był to najnowszy z rosyjskich czołgów, tym, czego naprawdę się obawiano, były zaś wozy nowego pokolenia i nowej generacji określane na zachodzie roboczo jako FST1 i FST2 (Future Soviet Tank). Oczywiście osłona burt kadłuba T-80U, T-72M1 i innych była możliwa do pokonania przez ręcz- ną broń ppanc, w tym nową amunicję kumulacyjną opracowywaną do 84-milimetrowych m/86 (Carl Gustaw), ale zwalczanie czołgów możliwe tylko od burt pojazdów oznaczało, iż w sytuacji właściwego współdziała- nia pojazdów pancernych z piechotą zmechanizowaną będzie to bardzo trudne do realizacji. Wniosek, jaki nasuwał się, był prosty – atak od góry. Nie była to nowa koncepcja, ponieważ Szwedzi realizowali ją już w ppk BILL2, Amerykanie zaś w TOW 2B. Nowa broń została opracowana jako projekt międzynarodowy, odpowia- dający na zapotrzebowanie wyrażone w brytyjskim programie NLAW – Next Generation Light Anti-Armour Weapon. Celem było znalezienie następcy przeciwpancernych granatników jednorazowych LAW 80 kali- bru 94 mm, które były produkowane do 1993 roku. Broń ta ważyła 11 kg, w pozycji transportowej miała długość 1000 mm (bojowej 1500 mm), głowica kumulacyjna w najnowszych wariantach pokonywała zaś 700 mm stali. Zasięg wynosił teoretycznie 500 m do celów stacjonar- nych, ale realnie nie przekraczał 300 m, a do pojazdów w ruchu – mniej niż połowę tego dystansu (150 m). Brytyjczycy dość szybko również zauważyli problem coraz niższej skuteczności w zwalczaniu nowych czołgów, stąd ich wymagania zakładały nie tylko wzrost zasięgu ognia, lecz także atak na pojazd tam, gdzie jego pancerz był najcieńszy – od góry. Jednocześnie wymogi zachowania możliwie małych gabary- tów i masy wykluczały w tej roli klasyczne ppk. Do fazy finałowej przeszło dwóch oferentów: Matra Bae Dynamics, która zaproponowała granatnik „Kestrel", czyli wersję amerykańskiego FGM-172 Predator oraz Szwedzi (Saab Bofors Dynamic) proponujący MBT-LAW. Ostatecznie wybrano nordyckie rozwiązanie, mimo że wymagało ono dalszych prac. Gwaran- towało za to udział w produkcji ponad 20 brytyjskich przedsiębiorstw. Cały program stał się zatem wspólną, szwedzko-brytyjską inicjatywą. Nowa broń weszła do produkcji w 2009 roku i odniosła pewien sukces eksportowy, bowiem trafiła do służby w siłach zbrojnych Wielkiej Brytanii, Finlandii, Indonezji, Luksemburga, Malezji, prawdopodobnie Arabii Sau- dyjskiej, Szwajcarii oraz oczywiście Szwecji. WOJSKA LĄDOWE