Frag Out! Magazine
Issue link: https://fragout.uberflip.com/i/1185706
W JEGO SKŁAD WCHODZĄ CZĘŚCIOWO JUŻ WYMIENIONE: terminal dowódcy; terminal celowniczego; moduł komputerowy; radiostacja z indywidualnym modułem utajniającym; cyfrowy system łączności wewnętrznej Fonet z modułem central- nym, pulpitami łączności wewnętrznej z zestawami nagłownymi, terminalem sygnalizacji komend oraz głośnikiem wewnętrznym; układ nawigacyjny z czujnikiem ruchu pojazdu, blokiem nawigacji inercyjnej INU oraz odbiornikiem GPS z modułem SAASM; układy zasilania. Produkowany przez WB Electronics ZZKO Topaz jest systemem kla- sy C3ITAR. Działa on na zasadzie wymiany danych między terminala- mi komputerowymi zamontowanymi w wozach dowodzenia, działach i innego rodzaju pojazdach specjalistycznych (w tym rozpoznawczych) i zapewnia w pełni automatyczną wymianę danych przez radiostacje programowalne bez integracji operatora. Topaz jest systemem cyfro- wym, ale z priorytetem fonii. Jego nowe wersje spełniają wymóg pracy w środowisku koalicyjnym ASCA, co powoduje, że pojazdy wyposażone w Topaza mogą funkcjonować w ramach koalicyjnych zautomatyzowa- nych systemów dowodzenia i kierowania ogniem artylerii, takich jak AFADTS, ADLER, ATLAS, BATES itp. Całość składowych Topaza zapewnia czas przejścia z położenia marszowego w położenie bojowe w maksy- malnie 30 sekund, czas opuszczenia stanowiska ogniowego zaś w mak- symalnie 15 sekund. Są to imponujące wartości o czym może świadczyć na przykład porównanie z niemieckim Adlerem, który ma czas przejścia 30 s, czas wymagany na komunikację radiową przed otwarciem ognia wynosi zaś od 5 do 10 s. Z kolei rosyjski Kapustnik-B ma czas przejścia 40 – 50 s oraz dodatkowo czas komunikacji radiowej 5 – 10 s. Należy jednak zaznaczyć, że nowe Kapustnik-BM i Wiwary mają te czasy nie- co niższe. Stopień dokładności i czas wypracowywania nastaw zapewniany przez ZZKO produkcji WB jest na najwyż- szym światowym poziomie, a stopień au- tomatyzacji jest tak wysoki, że teoretycznie wieża mo- głaby być w pełni zdal- nie sterowana. Mimo to, bardzo przezornie, całość obsługi moździerza może być przeprowadzana całkowicie manualnie. Pisząc bardziej ob- razowo – można by rozbić każdy z przyrządów optycznych oraz „spa- lić" całą elektronikę w pojeździe, a i tak przy znanych koordynatach celu można wciąż prowadzić ogień z moź- dzierza 120 mm. Uzbrojeniem pomocniczym jest karabin maszynowy UKM-2000 kal. 7,62 mm wyposażony w celownik dzienno-nocny PCO CKW Bazalt, zamontowany nad wieżyczką dowódcy. System wieżowy Raka jest modułem unikalnym na światowym ryn- ku uzbrojenia – jest to jedyny seryjnie wprowadzony do uzbrojenia moździerz wieżowy o w pełni zautomatyzowanym procesie ładowania amunicji oraz jej magazynowania działającym w pełnym zakresie ką- tów wieży względem kadłuba oraz kątów podniesienia lufy. Zapew- nej grupy kątów podczas ładowania następuje sprowadzenie osi karetki amunicyjnej do osi komory nabojowej – zwiększa to szybkostrzelność w skrajnych położeniach lufy. Za sterowanie mechanizmu odpowiada szereg napędów elektrycznych, które są odpowiednio zaprogramowane. Magazyn amunicji umieszczony jest w niszy wieży i ma budowę wie- losegmentową. Składa się on z 20 kaset amunicyjnych połączonych w pętlę bez końca na wzór łańcucha w gąsienicy. Obrót oraz wysuwa- nie amunicji z kasety realizowane jest w pełni automatycznie. Zarówno napędy magazynu amunicji, jak i automatycznego mechanizmu dosyła- jącego mają postać motoreduktorów i są sterowane komputerowo, jed- nakże zapewniona jest też awaryjna, manualna obsługa poszczególnych podzespołów lub też całości. Ładowanie amunicji do magazynu może odbywać się z wnętrza wieży lub też poprzez luk dostępowy z tyłu ni- szy wieży – jest on skonstruowany tak, że w przypadku obrócenia wie- ży o 90° względem kadłuba z każdej strony może podjechać i ładować z wozu amunicyjnego, może być z tyłu, przodu jak również z boku, może to być bardzo szybko zrobione o ile ustawi się on równolegle i odpowied- nio blisko SMK Rak. Zasadnicze bloki napędów magazynu to wspomnia- ny napęd magazynu. Dowódca i celowniczy zajmują miejsca na lewo od zespołu waha- dłowego. Dowódca ma swoje stanowisko za celowniczym i dysponuje własną ruchomą wieżyczką z dwoma prostymi peryskopami optyczny- mi oraz dobrze znanym dzienno-nocnym przyrządem POD-72 Liswarta. Poniżej niego znajduje się komputer balistyczny produkcji WB Electro- nics. Przy dowódcy jeden pod drugim umieszczone są obsługiwane przez niego: pulpit dowódcy, pulpit sterowania napędami, pulpit sterowania ak- tywnego systemu ochrony pojazdu soft-kill Obra oraz pulpit kontrolny ze- społu moździerza. Na lewo od nich znajduje się pulpit systemu łączności wewnętrznej Fonet WB Electronics, poniżej zaś blok radiostacji. Bardzo ważnym elementem budowania świadomości sytuacyjnej załogi pojazdu jest System Obserwacji Dookółnej (SOD) produkcji PCO. Składa się on z czterech bloków modułów telewizyjno-termowizyjnych rozmieszczo- nych na wieży, z których każdy wyposażono w dwie kamery telewizyjne i dwie kamery termowizyjne. Całość daje pokrycie w zakresie 360° w azy- mucie. SOD odbiera obraz z ośmiu kamer jednocześnie, ma możliwość rozpoznawania celów, tzw. detekcję ruchu. Obraz prezentowany jest na pulpicie dowódcy w postaci panoramy 360° lub też dowolnej sekwencji kamer. Sterowanie, w tym powiększenie obrazu, odbywa się dotykowo. System ten całkowicie może zastąpić klasyczne peryskopy, jego opraco- wanie i wdrożenie było zaś wynikiem między innymi afgańskich doświad- czeń załóg Rosomaków. Stanowisko pracy działonowego to przede wszystkim pulpit ope- ratorski oraz joystick. W przypadku prowadzenia ognia na wprost zasadniczym przyrządem jest zespół celownika wyposażony w zin- tegrowaną głowicę optoelektroniczną z kamerą. Z racji typowego dystansu ognia bezpośredniego (w ponad 96% przypadków poniżej 1500 m) są to parametry w zupełności wystarczające. Drugim sen- sorem ZIG-2-T-2 jest kamera TV. Dalmierz laserowy wykorzystuje la- ser o zakresie pomiarowym od 50 do 10 000 m. Zastosowano również komputer z przelicznikiem balistycznym. Zasadniczymi podzespołami wykonawczymi umieszczonymi obok celowniczego są: mechanizm podniesienia lufy oraz mechanizm obrotu wieży. Sercem Raka jest jednak Zautomatyzowany Zestaw Kierowania Ogniem (ZZKO) Topaz, którego niektóre cechy użytkowe są tożsame z systemami typu BMS. www.fragoutmag.com