Frag Out! Magazine
Issue link: https://fragout.uberflip.com/i/1298584
jednak niezmiennie wydarzenie to ma mieć miejsce w 2021 roku. Początkowe założenia programu HX mówiły o chęci pozyskania 64 nowych myśliwców, które w stosunku 1 do 1 zastąpiłyby Hornety, jednak ostatnie informacje udzielane przez przedstawicieli resortu obrony wskazują na odstąpienie od „sztywnego" kryterium liczbo- wego. Tym, co ma zadecydować o wyborze danej oferty oraz ilości zakupionych maszyn, jest całościowa ocena systemu, który może zostać dostarczony przez oferenta i tego, w jakim stopniu wypełni wymagania operacyj- ne fińskich sił powietrznych. Takie podejście oznacza, że wnikliwej ocenie nie zostaną pod- dane jedynie maszyny, ale paleta oferowane- go wraz z nimi uzbrojenia, systemów wymiany danych, planowania misji czy walki radioelek- tronicznej. Oczywiście wpływ na ostateczną ocenę będzie miała również ocena oferowane- go pakietu logistycznego i szkoleniowego. Wśród zagranicznych komentatorów jako deli- katnego faworyta postępowania wskazuje się myśliwiec F-35A oferowany przez Lockheed Martin. Sprawą związaną z F-35, która budzi najwięcej wątpliwości wśród lokalnych komentatorów, jest „innowacyjny" system zabezpieczenia logistycznego ALIS, trapiony wieloma problemami wynikającymi z błędnej architektury systemu, jego awaryjności oraz niestabilności. Z tego powodu w najbliższych latach ma zostać zastąpiony przez, mającą nie posiadać wad poprzednika, wersję rozwo- jową nazwaną ODIN. Uwagi formułowane w Finlandii dotyczą głów- nie jego sieciowej natury, uzależniającej dzia- łanie od łączności z serwerami agregującymi dane, zarówno w kraju użytkownika, jak i u pro- ducenta maszyn w Stanach Zjednoczonych. Zakłócenie owej łączności mogłoby wpłynąć na poziom sprawności floty F-35, natomiast sam fakt przechowywania danych w USA tworzy wątpliwości dotyczące dostępu innego kraju do wrażliwych informacji o działaniach fińskich sił zbrojnych. Kolejną, chętnie akcentowaną przez pozosta- łych uczestników postępowania, wątpliwo- ścią, jest skala i natura kooperacji i kompen- sacji przemysłowej związanej z potencjalnym zakupem F-35A. Wynika ona w prostej linii z konstrukcji programu Joint Strike Fighter, w którym lista państw-partnerów została zamknięta w początkowej fazie projektu. To właśnie te kraje, podzielone na trzy pozio- my według skali zaangażowania finansowego w prace projektowe, są współproducentami maszyn i ich podzespołów oraz czerpią zyski z eksportu myśliwców do krajów trzecich. Do plusów oferty Lockheed Martin można z pewnością zaliczyć zaawansowanie tech- niczne myśliwca objawiające się między inny- mi obniżoną wykrywalnością oraz – pośrednio z niej wynikającą – znakomitą świadomością sytuacyjną. Pod względem kosztów eksplo- atacji oraz potencjalnych modernizacji zaletą F-35 jest to, że maszyna ta została wybrana przez szereg państw szeroko pojętego „zacho- du" i stanowi lub będzie stanowić podstawę ich sił powietrznych przez kolejne dziesię- ciolecia. W przypadku wyboru tej maszyny Finlandia uniknęłaby więc sytuacji, w której stałaby się jedynym lub jednym z nielicznych użytkowników maszyny wcześniej wycofanej z eksploatacji przez inne kraje. Takie ryzyko niosą natomiast ze sobą oferty oparte o odpowiednio o myśliwce F/A-18E/F Super Hornet oraz JAS-39E Gripen. W pierw- szym przypadku głównym użytkownikiem maszyn jest lotnictwo Marynarki Wojennej USA, które właśnie ogłosiło plany dotyczących docelowego czasu eksploatacji pokładowych Super Hornetów i Growlerów. Zgodnie z har- monogramem opracowania i wprowadzenia do służby nowego myśliwca pokładowego NGAD (Next Gerneration Air Dominance) prze- widuje się, że wycofywanie ze służby samo- lotów Super Hornet oraz Growler rozpocznie się w roku 2030. Związane jest to z postępu- jącym szybciej niż zakładano wyeksploatowa- niem floty tych maszyn. Z tego powodu flota w optymalnym wariancie chciałaby jeszcze większego przyśpieszenia programu NGAD, tak by uniknąć potrzeby kosztownych prac modernizacyjnych swoich myśliwców. Powyższy fakt jest dużym minusem oferty Boeinga. US Navy jest bowiem głównym użyt- kownikiem Super Hornetów i ich szybkie wy- cofanie ze służby oznaczałoby ryzyko gwał- townego zwiększenia kosztów eksploatacji LOTNICTWO