Frag Out! Magazine
Issue link: https://fragout.uberflip.com/i/1472105
Płyty balistyczne produkowane są z trzech rodzajów materiałów: ceramiki, stali lub polietylenów. Każdy z tych materiałów ma swoje wady i zalety. Płyty ceramiczne, pojawiły się już w latach 60. XX wieku i w zależności od klasy odporności, chronią przed szerokim spektrum zagrożeń. Nie jest to ta sama ceramika, którą można nabyć w sklepie z płytkami – wykonuje się ją z tlenku glinu (ALUMINA), węgliku boru (BORON CARBIDE), węgliku krzemu (SILICON CARBIDE) albo dwuborku tytaniu (TITANIUM DIBORIDE) albo ich połączeń. Są to bardzo twarde materiały, które umożliwiają kruszenie pocisków i ich rdzeni. Są najbardziej kompromisowym rozwiązaniem – zapewniają najwyższą skuteczność, są stosunkowo lekkie, ale najbardziej podatne na uszkodzenia w wyniku upadku lub uderzenia. Im droższa płyta ceramiczna, tym ma niższą masę, mniejszą grubość i lepsze parametry ochronne, w tym zapewnienie ochrony przed kilkoma postrzałami (Multihit). Tanie płyty będą się sypać po jednym albo dwóch trafieniach. Do ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi zazwyczaj płyty ceramiczne pokryte są dodatkowym powleczeniem, mają miękki pokrowiec albo cienką powłokę z pianki, które zabezpieczają je w pewnym stopniu przed uszkodzeniem w warunkach normalnego użytkowania. Prosty test, żeby sprawdzić czy używana płyta ceramiczna jest w dobrym stanie: https://www.youtube.com/ watch?v=31dO _ Xyj5ik Jeśli chodzi o datę ważności płyt to tu również większość producentów określą ją na 5-10 lat od produkcji (zdarzają się wyjątki, co spowodowane jest np. zapisami umów kontraktowych). Ceramika, po przekroczeniu terminu nie straci swoich właściwości dzień po dacie końcowej i nie rozsypie się w pył. Dobrze przechowywana płyta będzie nadal chronić – w przypadku zakupu płyty używanej, oprócz powyżej wymienionego testu, warto (w miarę możliwości) wykonać prześwietlenie RTG – pozwoli ono z całą pewnością wykluczyć płytę pękniętą. Największym problemem dla płyt ceramicznych są tzw. strzały krawędziowe, w odległości około 2-2,5 cm od krawędzi – ceramika może się łamać i pękać. Im tańsza płyta (znane przypadki chińskich płyt „no name" z krawędziami zrobionymi „na sztukę" z niebalistycznego materiału) tym większe ryzyko, że realna powierzchnia ochrony przez ceramikę jest nawet o 25% mniejsza niż jest powierzchnia całkowita, a brzeg wyłożony jest np. pianką. Widzieliśmy też szmalcowników sprzedających płyty ceramiczne pozbawione przez wojsko (poprzedniego użytkownika) cech użytkowych – przecięte szlifierką na krzyż i sklejone taśma. Tak, takie płyty wysłano do walczących na Ukrainie. Płyty stalowe są z powodzeniem stosowane od początku XX wieku do ochrony przed ostrzałem z broni strzeleckiej i odłamkami. Są tanie i maja dobrą odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz upadki, ale mają sens jedynie w przypadku wykonania ich z dobrej jakościowo stali (Hardox 500/600, AR500/AR1000), odpowiednio obrobionej (ponieważ w przypadku rozhartowania, stal straci swoje właściwości bezpowrotnie), dobrej grubości (6-7 mm) i najważniejsze – wymagają zabezpieczenia przed odłamkami poprzez stosowanie odpowiedniego powleczenia w celu uniknięcia zjawiska spallingu, czyli powstawaniu drobnych odłamków płyty, które mogą zranić, a nawet zabić użytkownika kamizelki. Dobrej jakości płyty stalowe będą zapewniać ochronę na całej powierzchni i zatrzymają kilka pocisków. Ze względu na swoją twardość, stal zapewnia też niewielkie ugięcie po drugiej stronie, niemniej jednak kluczowe jest tu stosowanie odpowiednio grubej warstwy tłumiącej energię pocisku (guma/ aramid). Reasumując – stal nie jest zła, ale ma swoje wady - największą wadą takiego pancerza jest masa. Komplet takich płyt potrafi ważyć nawet 10 i więcej kilogramów, co ogranicza mobilność i podnosi ryzyko uszkodzeń kręgosłupa, zwłaszcza w wyniku długotrwałego noszenia. Ze względu na brak płyt ceramicznych na masową skalę uruchomiono, mniej lub bardziej zorganizowaną, produkcję improwizowanych płyt stalowych w Polsce i na Ukrainie. Niestety, www.fragoutmag.com