Frag Out! Magazine
Issue link: https://fragout.uberflip.com/i/1535553
Samo pojęcie obrony cywilnej kojarzy się nie bez po- wodu ze schronami i ukryciami, z dwóch powodów. Po pierwsze schron czy ukrycie to budowla – coś namacal- nego, łatwego do pokazania. Czy to na zdjęciach, czy pla- nach, czy w realu. Po drugie na takie postrzeganie obrony cywilnej wpłynął kształt tej formacji z okresu PRL, zna- ny choćby z podręczników do przysposobienia obronne- go. Tamte podręczniki i inne dzieła propagandy straszyły społeczeństwo knowaniami amerykańskich imperialistów i odwetowców z Bonn, którzy w zależności od okresu szy- kowali nam różne plagi, od stonki ziemniaczanej poprzez szpiegów i dywersantów, aż po pociski balistyczne Per- shing. O ile jednak propaganda budziła głównie śmiech po- mieszany z zażenowaniem, o tyle ryzyko wybuchu trzeciej wojny światowej było realne. Hipotetyczny konflikt toczył- by się według łatwego do przewidzenia scenariusza: atak Układu Warszawskiego na państwa NATO oznaczałby, że terytorium Polski, jako państwa, z którego ten atak, a zwłaszcza desant na Danię, zostałby częściowo wypro- wadzony i przez który przechodziły liczne szlaki zaopa- trzenia dla wojsk walczących na froncie, stałoby się celem uderzeń lotnictwa i broni rakietowej. Pewne byłoby użycie broni konwencjonalnej, prawdopodobne zaś broni jądro- wej. Celem uderzeń byłyby zarówno obiekty wojskowe, jak i ośrodki miejskie, w których znajdowały się węzły komu- nikacyjne, zakłady przemysłowe, infrastruktura admini- stracji państwowej i – last but not least – także obiekty wojskowe. Celem obrony cywilnej było więc stworzenie warunków do przetrwania zmasowanych ataków lotni- czych i rakietowych, zwłaszcza z użyciem broni atomowej. Szansy na przetrwanie upatrywano wówczas właśnie w rozśrodkowaniu (ewakuacji) ludności cywilnej na obsza- ry poza potencjalnymi celami uderzeń (zwłaszcza dużymi miastami), budowie infrastruktury ochronnej (schronów o różnym przeznaczeniu) oraz zdolności do odkażenia i odbudowy porażonych terenów. Stąd też oprócz budowy schronów podejmowano szereg innych kroków. Jednym z bardziej znanych była produkcja autobusów Autosan H9 z charakterystycznym lukiem dla noszy na przodzie, co pozwalało na łatwą konwersję pojazdu na sanitarkę. Innym była budowa obiektów, na przykład szkół, które mogły zostać łatwo zaadaptowane na potrzeby obrony cywilnej jako doraźne szpitale. Ponadto formowane w ra- zie mobilizacji miały być jednostki obrony cywilnej wyko- rzystujące zasoby ludzkie i sprzętowe administracji oraz przedsiębiorstw państwowych i służb mundurowych, ta- kich jak straże pożarne czy formacje milicji. Dopełnieniem tego były formacje wojskowe przeznaczone do działania na tzw. froncie wewnętrznym – wojska obrony wewnętrznej i wojska obrony terytorialnej. ANALIZA