Frag Out! Magazine
Issue link: https://fragout.uberflip.com/i/1298584
310 mm w rejonie „garbu" nad zespołem układu wentylatorów. Z racji kąta pochylenia i grubości płyty nadsilnikowej pociski APDS miały bardzo dużą szanse zrykoszetować od niej. W przypadku amunicji HEAT, ppk lub granatu rpgppanc-7, nawet gdyby nie doszło do rykoszetu i uformowałby się strum- ień kumulacyjny, to musiałby on pokonać około 300 mm stali płyty nadsil- nikowej, by następnie trafić nie w łożysko wieży, ale... w półkolisty pancerz jej postawy o grubości sumarycznej około 200 mm (w tym 160 mm odlewu). W efekcie do pokonania było szacunkowo około 500 mm stali. Oprócz pancerza w układzie grodziowym Merkava Mk.1 miała również wiele innych cech, które zwiększały bezpieczeństwo załóg. Całą amunicję wyprowadzono z wieży – naboje 105 mm składowane są wyłącznie w kadłu- bie czołgu. 6 z nich umieszczonych jest obok ładowniczego na stelażach, 12 kolejnych składowanych jest w sześciu ognioodpornych kontenerach na podłodze wieży. Reszta zapasu amunicji składowana jest z tyłu kadłuba po- jazdu w 12 szybkodemontowalnych, ogniotrwałych kontenerach, z których każdy mieści cztery naboje. Są one zgrupowane z prawej i lewej strony tyłu kadłuba po sześć sztuk. Między nimi znajduje się dwudzielny (góra-dół) właz pozwalający załodze na wygodne, szybkie i – co ważne – bezpieczne opuszczenie czołgu na polu walki. Wbrew różnym mitom Merkava nie była nigdy projektowana pod kątem przewożenia desantu z tyłu kadłuba – taka możliwość istnieje, ale niejako „przy okazji" po usunięciu 46 sztuk amu- nicji 105 mm, czyli ponad 70% zapasu. W miejsce usuniętych kontenerów można zmieścić dwóch rannych na noszach lub do pięciu żołnierzy. Wojna Yom Kippur pokazała, jak poważnym zagrożeniem dla załóg jest płyn w in- stalacji hydraulicznej napędów wieży i stabilizacji. Zwykle znajduje się on pod dużym ciśnieniem i osiąga temperaturę około 120 – 140°C. Jest też łatwopalny. Dla Merkavy Mk.I wybrano bezpieczniejszy układ elektrohydrau- liczny, zaś wszystkie jego elementy hydrauliczne zgrupowano w niszy wieży i odseparowano od przedziału załogi. Z badań przeprowadzonych przez Izraelczyków wynikało, że paliwo może stanowić dodatkową ochronę przed głowicami kumulacyjnymi. Warstwa paliwa o grubości 70 mm stawia opór strumieniowi kumulacyjnemu jak 10 mm stali – z tego powodu zbiorniki paliwa (zgrupowane głównie przy burtach pojazdu) są używane jako dodat- kowa ochrona pojazdu. Dodatkową uwagę poświęcono też osłonie przed fugasami i minami przeciwpancernymi: dno kadłuba jest podwójne – jego międzywarstwę stanowi zbiornik paliwa, zaś płyta spodnia ma kształt mocno spłaszczonej litery „V" i stanowi deflektor rozpraszający energię wybuchu pod kadłubem czołgu. Również zawieszenie zostało użyte jako dodatkowa ochro- na. Oparte jest ono na systemie Horstmann znanym z czołgów Centurion i Cheftian. Jego zasadnicze podzespoły zostały wykonane ze stali balistycznej w celu zapewnienia lepszej ochrony burt kadłuba. Zapewnia ono również dobrą mobilność w terenie i łatwość napraw w warunkach polowych, ale wadą jest duża masa. Jako dodatkową ochronę przedziału załogi wykorzys- tano też odseparowane baterie akumulatorów, układ ABC czy też 60-litrowy zbiornik wody. Merkavę wyposażono również w układ przeciwpożarowy. Jak sumarycznie można ocenić osłoną izraelskiego Rydwanu? Mimo skom- plikowanej budowy oraz prostego układu grodziowego widać, że projektanci celowali w pewien poziom osłony frontu pojazdu. Dla kadłuba wynosił on 250 – 300 mm RHA w relacji do amunicji podkalibrowej (APFSDS), zaś w relacji do amunicji APDS był prawdopodobnie wyższy, zważywszy na bardzo duże szanse rykoszetowania tego typu amunicji od nachylonych pod znacznym kątem płyt. W kwestii amunicji kumulacyjnej kadłub chronił na poziomie około 500 – 550 mm stali, za wyjątkiem obszaru na wprost kier- owcy, który był znacznie słabiej osłonięty. Wieża Merkavy Mk.1 była wyjąt- kowo mała, o zminimalizowanej powierzchni czołowej i również bardzo moc- nych skosach. Większość jej powierzchni w rzucie czołowym miała osłonę na poziomie około 250 – 300 aż po 330 mm stali względem pocisków APS- FDS. Najsłabiej bronione były półkoliste podstawy wieży (około 160 mm). Osłona przeciw amunicji kumulacyjnej wynosiła od około 350 do szczytowo 500 mm stali – zależnie od miejsca trafienia. Powyższą osłonę można rozpatrywać w dwóch kontekstach. Pierwszym są pojazdy opracowane w analogicznych latach (1974 – 1979) w USA, Niemczech i ZSRR, a drugim – potencjalna broń przeciwpancerna. www.fragoutmag.com