Frag Out! Magazine
Issue link: https://fragout.uberflip.com/i/1298584
doszło do amerykańskiej, izraelskiej lub koalicyjnej operacji wojskowej, wśród jej strategicznych celów znajdowałoby się zneutralizowanie irańskiego potencjału nuklearnego. Wprawdzie wojna ta nie wybuchła i mało prawdopodobne jest, aby do niej doszło w najbliższej przyszłości, ale stanowi to interesujący punkt wyjścia do analizy szczególnego, bo osadzonego już w konkretnych ramach scenariusza współczesnej wojny konwencjonalnej. Poza tym, jest to przypadek szczególny – w końcu w jakim konflikcie mogą być użyte legendarne Tomcaty, wprawdzie bez oznaczeń US Navy? Gdy analizuje się dowolny możliwy konflikt zbrojny, należy wziąć pod uwagę szereg czynników. Pierwszym jest czynnik geograficzny i jego wpływ na sytuację zainteresowanych państw. Nie należy jednak, jak często jest to w Polsce czynione, uważać go za fundamentalny, geopolityka bowiem jest nie tylko wiedzą o samej geografii i jej wpływie na działania państw, lecz także wpływie działań państw na geografię. Brzmi to paradoksalnie, ale zwłaszcza omawiany tu hipotetyczny konflikt dostarcza interesujących przykładów takiego zjawiska. Z perspektywy samej geografii fizycznej i politycznej Iran jest państwem położonym nad Zatoką Perską i Zatoką Omańską (długość linii brzegowej to 1770 km) oraz nad śródlądowym Morzem Kaspijskim, z długimi lądowymi granicami (5894 km) i dużym terytorium, w przytłaczającej większości lądowym (z 1648 tys. km 2 powierzchni na ląd przypada 1531 tys. km2). Jest państwem wyżynnym i górzystym, średnia wysokość nad poziomem morza to 1305 metrów (dla porównania: dla Polski są to 173 metry). Klimat określa się jako zwrotnikowy i podzwrotnikowy, kontynentalny, z niewielką ilością opadów – słabo rozwinięta jest sieć rzek, niewiele jest jezior, a tylko 7% terytorium jest zalesionych. Co z punktu widzenia wojskowego mówią same te liczby? No cóż, niewiele. Oczywiście, ktoś mógłby wskazać, że niewielka liczba rzek oznacza, że nie zachodzi potrzeba forsowania ich na dużą skalę – sęk w tym, że takie wnioskowanie zakłada automatycznie dokonanie konwencjonalnej, lądowej inwazji. Jeden fakt związany z geograficznym położeniem Iranu ma jednak znaczenie fundamentalne dla dalszych rozważań i paradoksalnie, nie dotyczy lądu jako takiego. Iran bowiem położony jest nad Zatoką Perską i od północy kontroluje cieśninę Ormuz, będącą jedynym połączeniem tego akwenu z Oceanem Indyjskim. Jest to strategiczne miejsce z uwagi na jego znaczenie dla żeglugi handlowej, a w szczególności dla transportu ropy naftowej. Jednocześnie należy pamiętać, że znaczenie tego akurat szlaku wodnego jest wynikiem szczególnego wzrostu znaczenia ropy naftowej dla światowej gospodarki. Okres naftowej hossy dla państw Bliskiego Wschodu zaczął się w połowie XX w. i jest możliwe, że w ciągu najbliższego www.fragoutmag.com